VBAC: Φυσιολογικός Τοκετός Μετά Από Καισαρική Τομή.
Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά δεδομένα, περισσότερο από το 25-30% των τοκετών, ίσως όμως και περισσότερο, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς (πχ ΗΠΑ, Μεγ. Βρετανία), πραγματοποιούνται με καισαρική τομή.
Από τους τοκετούς αυτούς, το 1/3 είναι επαναλαμβανόμενες καισαρικές. Δηλαδή, η γυναίκα γεννάει με καισαρική τομή επειδή με αυτή τη μέθοδο είχε γεννήσει και στο παρελθόν, για το λόγο αυτό και η ρήση «μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική».
Σύμφωνα όμως με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) το επιθυμητό ποσοστό καισαρικών δε πρέπει να ξεπερνά το 15%.
Στη σύγχρονη όμως μαιευτική και μετά από αρκετές μελέτες, ολοένα και μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των γυναικών που μπορούν να προσπαθήσουν να γεννήσουν φυσιολογικά με ασφάλεια μετά από καισαρική (VBAC / Vaginal Birth After Caesarean). Πιο συγκεκριμένα, περίπου 3 στις 4 γυναίκες (75%) που διανύουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές θα μπορέσουν, εφόσον ξεκινήσει αυτόματα ο τοκετός, να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από μία καισαρική τομή. Το ποσοστό αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο σε τριτοτόκους γυναίκες που έχουν ήδη γεννήσει φυσιολογικά μια φορά, πριν ή μετά από την καισαρική τομή.
Τα πλεονεκτήματα του VBAC είναι αρκετά:
1. Αποφεύγεται άλλο ένα μείζων χειρουργείο στην κοιλιακή χώρα με τις πιθανές παρενέργειες που αυτό συνεπάγεται (πχ υψηλότερος κινδύνος αιμορραγίας, περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης συγκεκριμένων μετεγχειρητικών φλεγμονών και επιπλοκών).
2. Απαιτείται μικρότερο χρονικό διάστημα παραμονής στο νοσοκομείο, η ανάρρωση είναι γρηγορότερη και ο πόνος στην κοιλιακή χώρα σαφώς μικρότερος.
3. Αυξάνονται οι πιθανότητες για επιτυχή φυσιολογικό τοκετό στο μέλλον. Εξάλλου, κάθε καισαρική τομή αυξάνει και τον κίνδυνο προδρομικού πλακούντα καθώς και διηθητικού πλακούντα, όπου ο πλακούντας εμφυτεύεται πολύ βαθιά και δεν αποκολλάται σωστά κατά τον τοκετό.
4. Τέλος, και αυτός ο λόγος είναι εξαιρετικά σημαντικός για πολλές γυναίκες, σε περίπτωση αρνητικών συναισθημάτων λόγω προηγούμενης καισαρικής για ιατρικούς λόγους (πχ προεκλαμψία), η δυνατότητα επίτευξης φυσιολογικού τοκετού γεμίζει τη γυναίκα με ένα αίσθημα υπερηφάνειας και πίστης στον εαυτό και το σώμα της.
Υπάρχουν ορισμένα, πολύ αυστηρά κριτήρια προκειμένου μια γυναίκα να προσπαθήσει να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή. Θα πρέπει να έχει γεννήσει μόνο μία φορά με καισαρική, και συγκεκριμένα με εγκάρσια (οριζόντια) χαμηλή τομή και όχι με κάθετη «κλασσική» τομή. Δεν πρέπει να υπάρχει ιστορικό ρήξης της μήτρας και ούτε να έχει πραγματοποιηθεί κάποιο μείζωνγυναικολογικό χειρουργείο (πχ αφαίρεση ινομυωμάτων). Εξίσου σημαντικό είναι να μην (συν)υπάρχει και κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας (πχ διαβήτης, υπέρταση) που θα μπορούσε να θέσει την κύηση σε κίνδυνο. Επιπλέον, απαγορεύεται να γίνει πρόκληση τοκετού, δηλαδή ο τοκετός θα πρέπει να ξεκινήσει από μόνος του, χωρίς ιατρική ή/και φαρμακευτική παρέμβαση. Τέλος, καλό είναι η γυναίκα να μην είναι παχύσαρκη, με δείκτη σωματικής μάζας όχι περισσότερο από 30.
Το κατά πόσον ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή αποτελεί καλή επιλογή για την εκάστοτε γυναίκα εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, τόσο ιατρικούς όσο και ψυχοσωματικούς. Καμία μέθοδος τοκετού δεν είναι ελεύθερη από κινδύνους. Τόσο η επαναλαμβανόμενη καισαρική όσο και ο VBAC έχουν μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα. Με σωστή ενημέρωση και την υπεύθυνη καθοδήγηση του μαιευτήρα, πάντα με γνώμονα το προσωπικό ιστορικό της μέλλουσας μαμάς, μπορεί να ληφθεί η πιο αξιόπιστη απόφαση για έναν ασφαλή τοκετό.
