Μπορεί η OvaPrime να αντικαταστήσει την κατάψυξη ωαρίων;
Η Τζούλια Indichova απέκτησε το πρώτο της παιδί στην ηλικία των 40 ετών και ξεκίνησε τις προσπάθειες να μείνει και πάλι έγκυος στα 42 έτη. Όταν πέρασαν κάποιοι μήνες χωρίς την επίτευξη εγκυμοσύνης, έκανε έλεγχο των επιπέδων FSH στο αίμα, που αποτελεί έναν κοινό ορμονικό δείκτη. Όπως αναφέρει η Indichova στο βιβλίο της, ήταν αδιανόητο, αλλά τα επίπεδα FSH, ήταν τόσο υψηλά, που τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διέγερση των ωοθηκών κατά τη διάρκεια της θεραπείας της γονιμότητας δεν θα είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τέσσερις γιατροί της είπαν ότι η όλη προσπάθεια δεν θα είχε καμία επιτυχία.
Αυτό συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αξίζει να σημειωθεί ότι, δεν έχουν αλλάξει πολλά, σε αυτά τα 20 χρόνια, στα θέματα διάγνωσης και ότι οι περισσότεροι γιατροί θα έδιναν και σήμερα στην Indichova την ίδια ακριβώς απάντηση. Οι γυναίκες παράγουν όλα τα ωάρια που θα έχουν διαθέσιμα στην αναπαραγωγική τους φάση, από την νηπιακή ηλικία. Με την πάροδο των χρόνων τα ωάρια “γερνάνε” και αρχίζουν να μειώνονται σε αριθμό μέχρι η γυναίκα να μην είναι σε θέση να τεκνοποιήσει, ακόμη και με την βοήθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης. Γυναίκες με λίγα ή καθόλου ωάρια και γυναίκες άνω των 45 ετών, ίσως έχουν ως μοναδική επιλογή τους, τη χρήση δανεικού ωαρίου. Τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης για τις γυναίκες άνω των 43 ετών είναι εξαιρετικά χαμηλά, με μειοψηφία μερικές τυχερές γυναίκες (συμπεριλαμβανομένης της Indichova) που εξακολουθούν να επιτυγχάνουν εγκυμοσύνη με φυσική σύλληψη σε αυτή την ηλικία.
Το βιολογικό ρολόι της γυναίκας , μέχρι στιγμής, είναι σχεδόν αδύνατο να νικηθεί.
Μία νέα θεραπεία γονιμότητας που ονομάζεται OvaPrime μπορεί να φέρει την ελπίδα. Το 2004, ο βιολόγος Jonathan Tilly και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν την ύπαρξη των πρόδρομων κυττάρων του ωαρίου (EggPCs) στο εξωτερικό φλοιό των ωοθηκών ποντικών. Τα κύτταρα αυτά, που αργότερα αποδείχθηκε οτι μπορούν να εξελιχθούν σε ώριμα ωάρια, γονιμοποιήθηκαν και προέκυψαν υγιή έμβρυα ποντικού. Το 2012, η ομάδα του προσδιόρισε τα κύτταρα αυτά στους ανθρώπους και απέδειξαν ότι θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν σε ώριμα ωάρια. Με άλλα λόγια, η ιδέα ότι οι γυναίκες γεννιούνται με όλα τα ωάρια που θα έχουν σε όλη τους τη ζωή, είναι λάθος.
Η μέθοδος OvaPrime, την οποία η εταιρεία OvaScience σχεδιάζει να εξαγάγει διεθνώς μέχρι το τέλος του έτους, θα λαμβάνει τα κύτταρα EggPC μιας γυναίκας και στη συνέχεια θα τα μεταφέρει στο κεντρικό τμήμα της ωοθήκης, όπου μπορούν να αναπτυχθούν σε ώριμα ωάρια. «Ελπίζουμε ότι αυτή η διαδικασία θα φέρει το χρόνο πίσω για τις γυναίκες που θέλουν να τεκνοποιήσουν και θα επαναφέρει το βιολογικό ρολόι των ωοθηκών τους” είπε ο Δρ Arthur Tzianabos, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της OvaScience. Αυτό θα βοηθήσει τις γυναίκες να παράγουν περισσότερα ωάρια κατά τη διάρκεια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης και θα αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας.
Φυσικά, η παραγωγή περισσότερων ωαρίων δεν εξασφαλίζει την απουσία χρωμοσωμικών ανωμαλιών και επομένως, την γέννηση ενός υγιούς νεογνού. Μόνο ένα στα τρία ωάρια δίνουν ένα φυσιολογικό έμβρυο στο διάστημα των 5 ημερών μετά την εξωσωματική γονιμοποίηση. Σε μία γυναίκα 39 ετών, 5 ημέρες μετά από την εξωσωματική γονιμοποίηση λιγότερο από το 50% των εμβρύων είναι χρωμοσωμικά φυσιολογικά. Στα 44 έτη, το ποσοστό φτάνει στο 12%.
Τα EggPCs είναι επίσης γνωστά ως βλαστικά κύτταρα ωαρίων, όπου τα βλαστικά κύτταρα αποτελούν την “πηγή” όλων των κυττάρων του σώματος. Σύμφωνα με τον Δρ Tzianabos, τα EggPCs δεν υπόκεινται σε γήρανση με τον ίδιο ρυθμό των ωαρίων στο κύριο μέρος της ωοθήκης: Δεν έχουν εκτεθεί στις ορμόνες και τα μιτοχόνδρια τους έχουν εντυπωσιακά λιγότερες μεταλλάξεις και έτσι παράγουν περισσότερη ενέργεια.
Αυτό θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την παραγωγή περισσότερων χρωμοσωμικά υγιών ωαρίων. Τις ημέρες πριν από την ωορρηξία, το “κυριαρχο” ωάριο περνά από μια διαδικασία κυτταρικής διαίρεσης, γνωστή ως μείωση. Αυτή η διαδικασία απαιτεί πολλή ενέργεια, ενέργεια που “γερασμένα” ωάρια, δεν μπορούν να έχουν, με αποτέλεσμα ένα ωάριο με λάθος αριθμό χρωμοσωμάτων. Τα μιτοχόνδρια είναι οι πάροχοι ενέργειας του κυττάρου, οπότε καλύτερα μιτοχόνδρια σημαίνει καλύτερη μείωση και ως εκ τούτου μεγαλύτερη πιθανότητα ενός χρωμοσωμικά φυσιολογικού ωαρίου.
Η OvaScience έχει ήδη θεσπίσει μια διαδικασία που ονομάζεται “προσαύξηση”, όπου κατά την IVF εισάγονται στα ωάρια ένεση μιτοχόνδρια που προέρχονται από EggPCs. Σε μια ομάδα γυναικών, που είχαν ήδη αποτύχει οι προσπάθειες με IVF, το 26% των γυναικών ηλικίας κάτω των 40 ετών, έχει επιτύχει μια βιώσιμη εγκυμοσύνη με τη θεραπεία της “προσαύξησης”. Τα αποτελέσματα για τις γυναίκες ηλικίας άνω των 41 ετών, δεν ήταν τόσο καλά, με μόνο 1 από τα 19 περιστατικά (5,3%), να επιτυγχάνουν εγκυμοσύνη μετά από θεραπεία “προσαύξησης”.
Αυτό συμβαίνει επειδή η “προσαύξηση ” γίνεται μετά την ωοληψία, όταν έχει ήδη συμβεί το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης. Η OvaPrime, από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιεί EggPCs από την αρχή. Η καλύτερη ποιότητα των μιτοχονδρίων τους, βοηθά αυτά τα ωάρια να διαιρεθούν κανονικά. Θα μπορούσε η OvaPrime να σημάνει το τέλος του βιολογικού ρολογιού για τις γυναίκες; Χιλιάδες γυναίκες που είχαν χάσει κάθε ελπίδα, θα είναι σε θέση να έχουν το δικό τους βιολογικό παιδί. Οι γυναίκες δεν θα χρειάζεται να καταψύχουν τα ωάρια τους πια, γιατί θα έχουν πάντα μια πηγή νέων ωαρίων στις ωοθήκες τους. Εφ ‘όσον θα έχουν την οικονομική δυνατότητα, οι γυναίκες θα μπορούν να έχουν την ίδια ελευθερία που απολαμβάνουν ήδη οι άνδρες, να παντρεύονται αργότερα και να χτίζουν την καριέρα τους πριν γίνουν μητέρες.
Για να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και κανείς δεν έχει δοκιμάσει ακόμα να γονιμοποιήσει ένα ανθρώπινο EggPC. Αυτό σημαίνει επίσης ότι δεν υπάρχουν ακόμα δεδομένα σχετικά με το εάν τα ωάρια είναι πραγματικά δυνατό να είναι χρωμοσωμικά φυσιολογικά, ή πόσα επιπλέον ωάρια θα μπορούν να αναπτυχθούν. Ωστόσο, για κάποιες γυναίκες θα μπορούσε να είναι η τελευταία μεγάλη τους ελπίδα για την απόκτηση ενός παιδιού. Με τόσες πολλές γυναίκες που αντιμετωπίζουν υπογονιμότητα που σχετίζεται με την ηλικία, τα νέα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.